Actualifita ye

Alfabeto et pronuntio

La alfabeto di Romániço continan 25 líteros — 5 vocalos et 20 consonantos:

ROMÁNIÇO IPA
a a
b b
c k/ʦ¹
d d
e e
f f
g g/ʤ²
h h
i i
j ʒ
k
l l
m m
n n
o o
p p
r r
s s
t t
u u
v v
w w
x ks
y j
z z
¹Pronuntiata [k] abante omna líteros ecepte je e et i, ube li es pronuntiata [ʦ]. Scribata ch por conserver la sono di [k] abante e et i, ç (aut, alternative, cz) por conserver la sono di [ʦ] álter-loche. En olima témporo, c representin [ʦ] en omna positiono, k je [k] en omna positiono, cuo ficin la orthografío plu fácila mas anche plu artificia en aspecto: Grekos paraulan Grekenso vice di Grecos paraulan Grechenso. ²Pronuntiata [g] abante omna líteros ecepte je e et i, ube li es pronuntiata [ʤ]. Scribata gh por conserver la sono di [g] abante e et i, ġ (aut, alternative, gx) por conserver la sono di [ʤ] álter-loche. ³Usata mere en neasimilita vocábulos “extranearia”.

Cuom Anglenso, Romániço usan la lítero h combine cum cuida áltera líteros por fricativifer los:

ROMÁNIÇO IPA
ċ* ʧ
kh x
sh ʃ
th θ
(autaut t, se plu fácila)
*Transscribébila anche per çh aut cx.

En omna áltera casos, homi pronunties cascuna consonanto aparte, etiam cuande la metípsima consonanto es dupla:

banco ['ban-ko] no ['baŋ-ko]
longa ['lon-ga] no ['loŋ-ga]
interrumper [in-ter-rum-'per] no [in-te-rum-'per]

Noto por le mórbide curiosa: Por la intento di ordiner, la presenta auctoro usan on cualche diferanta orthografío adjuntante vocábulos ad la dictionariisca databasos: c es scribata č vice di ch por conserver la sono [k] (ex., máčino), g es scribata ǧ por conserver la sono [g] (liǧer) et ch es sempre [x] (Bacho, Chios).

Ordinarie, cuande dua vocalos aparan cume en on vocábulo en Romániço, homi pronuntian amba los aparte. (Ex., homi pronuntian coercer como co-er-cer.) Cuida vocalos, por áltera parto, combinezan cum áltera vocalos por producter sonos pronuntienda como on sola sílabo (aut próxime sola). Homi nominijan ecuista combinezema vocalos difthongos.

La líteros i et u, ube los no es la sola vocalo en on radiço et es imediate secuata aut antevadata da on diferanta vocalo en la metípsima vocábulo, productan on “acensanta” (aut “creçanta”) difthongo (ex. ia, ie, io, iu, ua, ue, ui, uo).

Francia ['fran-ʦja] / ['fran-ʦi-a]*
Januario [ʒa-'nwa-rjo] / [ʒa-'nwa-ri-o]*
dio ['di-o]
fluo ['flu-o]
ruito ['rwi-to] / [ru-'i-to]*
*Cuome cunche es plu fácila ad la paraulanto

Post la líteros c aut g, la lítero u sempre productan on difthongo ube secuata da áltera vocalo, etiam áltera u. (Áltere, homi incore pronuntian dua metípsima vocalos aparte.)

guido ['gwi-do]
cuya ['ku-ja]
filiiso [fi-li-'i-so]

La líteros i et u, anche productan la “decensanta” (aut “descreçanta”) difthongos ai, ei, oi, au, et eu, mas mere post vocalos en la metípsima radiço:

arcaica [ar-'kaj-ka]
auro ['aw-ro]
feudo ['few-do]
neusata [no-u-'sa-ta]
diareisca [dja-re-'is-ca]

Accento

Generale, homi accentizan vocábulos en Romániço ye la anteúltima sílabo, cuome en fortuno [for-'tu-no] et mentiono [men-'tjo-no]. La eceptos di ecuista régulo es:

Homi tamen accentizan ecuista vocábulos ye la sílabo anteúltima adjuntinte on sufixo cua cambian la positiono di la accentizita vocalo en la vocábulo et fiçan li accento secondaria: herédito, mas hereditanto [he-ˌre-di-'tan-to].

Ecuista diacríticos, cuancam útila en impreso, no óbligan en scribo; homi potan scriber aut spectáculo aut spectaculo, condicione che homi mémoran pronuntier li [spek-'ta-ku-lo].