Actualifita ye

Prepositionos

On prepositiono es on vocábulo cua expresan on relationo inter on nómino aut on nominisca fraseto et áltera vocábulo aut elemento en la metípsima fraso:

Trans la fluvio et tra la silvo, ad apud Avioliso nos vadan.
Violinier dum che Roma ardan
No cum on vulpo aut en on capsazo. Nec cum on sóriço aut en on domazo.
Cuala completo di mangi-cambro definitionan mi como je persono?

En Romániço, prepositionos jamás finan frasos, diferante de álica linguaġos:

Pro cuo vi facin ecuilo?
Sopre cuo es ecuista filmo?

Pro che multa composita vocábulos cominitiezan per on prepositiono, frecuente lo es consilianda inserter on (no)definita artículo abante aut detre la prepositionos por eviter perplexifo:

Los es sub on tasos.
Los es on subtasos.
ante le vider (aut vido je) la resulto
ante-vider la resulto

Ci es dua “ambiguisca” prepositionos en Romániço. La unésima, je, índican la receptanto je on acto (la “complemento”) en ambigua frasos, exemple cuande la custumasca órdino je vocábulos como subjecti-verbi-complemento es inversifita:

Brutus pugnalijin Iulius   =   je Iulius Brutus pugnalijin   =   je Iulius pugnalijin Brutus
Mi aman vi cuom je (cuom se vi esebas) mea fratro
Mi aman vi cuom mea fratro (aman vi)

Je es útila anche por verbos transformita ad substantivos:

amo je Deo (amo dirigita ad Deo)
amo da Deo (amo dirigita de Deo)

La áltera ambiguisca prepositiono es ye, cua haban nula propria signífico definitionita mas es usenda cuande nula áltera prepositiono pareçan convener:

ye la nómino di paço
eser grávida ye gemelos

Por descipter on cambio je loco: se la usata prepositiono ipse no índican li — nec áltero cunche en la fraso — homi potan prefixizer la prepositiono per ad, cualche cuome homi sufixizan Anglensa in, on per to en into, onto:

la publicitisto conducin sua vecturo en la túrbulo
(la vecturo jam esin en la túrbulo)
la publicitisto conducin sua vecturo aden la túrbulo
(movo de exter la túrbulo adinterne)
Dunche, se vi desíderan, mi ponun la focilo sur la menso
(adsura movo es sugestata pro che la focilo incore no es sur la menso)

Homi potan cambieger prepositionos ad áltera gramatichisca categoríos per le adjunto je sufixos se la senso permisan. Remarches che la originisca accento restan metípsima se la sufixo no es multi-sílaba. Ex., de contre: cóntrea, cóntree, cóntreo, contreajo.

Tamen la prepositionso en, ec, et per no prendan sufixos directe, mas usan aparta radiços: intern-, extern-, et mediation-.

Homi potan líbere user prepositionos abante infinitiva verbos, mas pro che homi anche usan prepositionos cuom je prefixos ad verbos, lo frecuente es on bona ideo separer los per áltera vocábulo aut rifrasefer por eviter ambiguitio.

il es malata pro nim laborer
(aut pro nima laboro)
la ideo di laver sua manuos post user la latrino esin clare extranearia ad ili
(plu bona: usinte, post le user, post che il usin)
post datizer on ċeco
(plu bona: datizinte on ċeco, post la datizer on ċeco)
postdatizer on ċeco